Dự phòng tái phát sau nhồi máu cơ tim

Các vitamin chống ôxy hóa như vitamin E, C không nên sử dụng cho bệnh nhân hồi phục sau NMCTC để phòng ngừa các bệnh tim mạch

 

Bệnh nhân nhồi máu cơ tim (NMCT)có nguy cơ tái phát rất cao nếu không được chăm sóc và điều trị tốt.

 

Những điều bệnh nhân cần biết

Bệnh nhân và gia đình cần được hướng dẫn trước khi ra viện về các triệu chứng của thiếu máu cơ tim, gọi xe cấp cứu khi các triệu chứng thiếu máu cơ tim tái phát và không giảm đi hay trở nên trầm trọng hơn sau 5 phút ngậm 1 viên  nitroglycerin dưới lưỡi.

 

Bệnh nhân thừa cân - béo phì có thể dẫn đến hội chứng chuyển hóa và cần phải giảm cân.

Các bệnh nhân cần tránh tái hút thuốc lá khi ra viện. Đồng thời phải kiểm soát huyết áp dưới 140/90mmHg (dưới 130/80mmHg ở bệnh nhân đái tháo đường hay bệnh thận mạn tính) bằng thuốc và thay đổi lối sống. Không nên dùng thuốc chẹn kênh canxi nhóm dihydropyridin có tác dụng ngắn để điều trị tăng huyết áp.

Nếu bệnh nhân có đái tháo đường cần kiểm soát chặt đường huyết bằng insulin hay thuốc hạ đường huyết uống và chế độ ăn để đạt HbA1C dưới 7%. Nhóm thuốc thiazolidinedion không nên dùng cho các bệnh nhân hồi phục sau NMCTC  bị suy tim độ  III-IV.

Hormon liệu pháp với estrogen phối hợp với progestin không nên sử dụng cho các bệnh nhân mới bị mãn kinh sau NMCTC. Các bệnh nhân mãn kinh đã sử dụng thuốc tại thời điểm bị NMCTC không nên tiếp tục dùng thuốc. Hormon liệu pháp không nên  tiếp tục dùng khi bệnh nhân phải nằm dưỡng bệnh tại giường.

Các vitamin chống ôxy hóa như vitamin E, C không nên sử dụng cho bệnh nhân hồi phục sau NMCTC để phòng ngừa các bệnh tim mạch.

 Cần kiểm soát nhịp tim sau khi được xử trí nhồi máu.

Các chỉ định điều trị sau nhồi máu cơ tim

Các bệnh nhân hội chứng động mạch vành (ĐMV) cấp cần được theo dõi ít nhất trong 24 giờ để đánh giá nhánh ĐMV gây nhồi máu được mở thông sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết. Huyết áp nên được theo dõi liên tục.

Bệnh nhân NMCTC phải nhập viện, chăm sóc đặc biệt và theo dõi điện tim liên tục. Phải cho bệnh nhân dùng aspirin (160-325mg) và heparin càng sớm càng tốt. Điều trị bằng thuốc chẹn bêta giao cảm và nitroglycerin, nếu còn đau ngực và không có chống chỉ định.  Phối hợp các thuốc ức chế thụ thể glycoprotein IIb/IIIa với heparin và aspirin cũng làm giảm tỷ lệ biến chứng lâm sàng (tử vong và NMCT). Vì vậy cả heparin trọng lượng phân tử thấp và ức chế thụ thể glycoprrotein IIb/IIIa được chỉ định cho bệnh nhân hội chứng ĐMV cấp, trong đó có NMCT.

Nên chủ động can thiệp ĐMV sớm ở những bệnh nhân hội chứng ĐMV cấp có nguy cơ cao trừ khi có chống chỉ định.

 

Còn đối với NMCTC có đoạn ST chênh lên thì tiêu sợi huyết vẫn là phương pháp điều trị chuẩn mực cho các bệnh nhân đến viện sớm và không có chống chỉ định. Tuy nhiên, tái tưới máu bằng can thiệp ĐMV qua da có tiên lượng tốt hơn, đặc biệt là ở những trung tâm tim mạch can thiệp lớn, có nhiều kinh nghiệm. Đối với điều trị tiêu sợi huyết, vấn đề quan trọng nhất là phải dùng thuốc càng sớm càng tốt sau khi khởi phát nhồi máu cơ tim. Heparin được dùng để bổ sung cho điều trị tiêu sợi huyết. Tác dụng ức chế ngưng tập tiểu cầu của các thuốc ức chế thụ thể glycoprotein IIb/IIIa làm tăng tỷ lệ mở thông nhánh ĐMV và duy trì mở thông các động mạch này về lâu dài.

Bệnh nhân phải được tư vấn kỹ lưỡng để thay đổi và điều trị các yếu tố nguy cơ. Đa số bệnh nhân phải dùng lâu dài các thuốc aspirin, thuốc chẹn bêta giao cảm, thuốc statin và một thuốc ức chế men chuyển.

Theo PGS.TS. Nguyễn Quang Tuấn (VTMVN) - Sức khỏe & Đời sống