Bỗng dưng thấy choáng

Nguyên nhân gây tụt huyết áp có thể là do một bệnh cấp tính gây mất dịch trong cơ thể, như: tiêu chảy nhiều, ói mửa nhiều, say rượu...

Một bệnh nhân đến phòng khám trong tình trạng huyết áp khá thấp: 80/50 mmHg, mặt xanh mét, bụng đau quặn từng cơn và chóng mặt. Hai tiếng đồng hồ sau khi cho uống nước muối pha với đường, truyền dịch, uống thuốc chống tiêu chảy, huyết áp bệnh nhân trở về trị số gần bình thường: 110/70 mmHg. Đây là một trường hợp bị tụt huyết áp đột ngột thường gặp.

Nhiều người khi bị tụt huyết áp thường thấy choáng váng, chóng mặt, khó chịu, bứt rứt.

Thường các triệu chứng này hay đi kèm với các triệu chứng của các bệnh nền gây tụt huyết áp như: tiêu chảy, đau bụng, sốt cao, lạnh run; hay các bệnh mạn tính như: viêm phế quản mạn, xơ gan, suy tim, ung thư, tiểu đường...

Trong trường hợp tụt huyết áp cấp tính, các triệu chứng xảy ra khá dồn dập, khiến bệnh nhân vô cùng mệt mỏi và phải nhập viện ngay.

Nhưng cũng có lúc chỉ là hoa mắt chóng mặt thoáng qua, hay chỉ hơi thấy cơ thể khó chịu một chút đối với những người bị tụt huyết áp mạn tính.

Việc phát hiện các triệu chứng như trên không khó, bệnh nhân sẽ nói cho thầy thuốc biết. Tuy nhiên, để xác định có phải là tụt huyết áp hay không thì thầy thuốc phải đo huyết áp cho bệnh nhân ở tư thế nằm, đồng thời cần lưu ý các triệu chứng đi kèm.

Khám bệnh kỹ càng, đo huyết áp đúng phương pháp, yêu cầu bệnh nhân cung cấp thông tin cần thiết sẽ giúp thầy thuốc có hướng điều trị hiệu quả. Việc đo huyết áp là rất quan trọng bởi bệnh nhân bị cao huyết áp cũng có nhiều triệu chứng tương tự. Thế nên, chỉ được phép kết luận là tụt huyết áp khi huyết áp tối đa đo được là dưới 90mm thủy ngân.

Có khá nhiều nguyên nhân khiến bất thình lình bị tụt huyết áp, nhưng đôi khi lại chẳng có nguyên nhân nào. Những người hay bị tụt huyết áp bất chợt thường có thể trạng gầy gò, xanh xao. Nguyên nhân gây tụt huyết áp có thể là do một bệnh cấp tính gây mất dịch trong cơ thể, như: tiêu chảy nhiều, ói mửa nhiều, say rượu...

Ngoài ra, có một số người hay bị tụt huyết áp tư thế: hoa mắt chóng mặt khi đang nằm bật ngồi dậy, hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Tình trạng này thường xảy ra vào sáng sớm và không có nguyên nhân rõ rệt. Bệnh nhân chỉ cảm thấy hoa mắt chóng mặt, tim đập nhanh và vã mồ hôi trong vài phút rồi hết.

Thực ra bệnh nhân không thể tử vong do tụt huyết áp tư thế, nhưng cũng cảm thấy khó chịu và chất lượng cuộc sống cũng bị giảm sút. Những người rơi vào trường hợp này thường rất hoang mang nếu không được khám kỹ và nghe giải thích cặn kẽ, thế nên thầy thuốc cần trấn an để họ an tâm là không nguy hiểm đến tính mạng.

Để tránh bị tụt huyết áp bất ngờ, điều quan trọng nhất là đừng để mắc các bệnh cấp tính làm mất dịch nhiều như tiêu chảy, nôn ói. Không uống quá nhiều rượu, bia và hạn chế sử dụng các chất kích thích gây tổn hại cho hệ thần kinh.

Đừng ăn kiêng thái quá, nhất là nhịn ăn uống để giảm cân, mà phải có chế độ ăn hợp lý. Tránh thay đổi tư thế quá đột ngột, đặc biệt là vào buổi sáng, khi mới thức dậy. Càng tránh xa được stress càng tốt, giữ sự cân bằng về tâm lý.

Với một số người bị tụt huyết áp vô căn, tập dưỡng sinh hoặc yoga đúng cách rất có lợi cho sức khỏe và hệ tuần hoàn. Cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể và có chế độ ăn phù hợp với lứa tuổi. Không nên để quá đói mới ăn, ngủ đủ giờ và tập thể dục thường xuyên.

Nên tích cực chữa trị những bệnh mạn tính như: tiểu đường, suy gan, viêm phế quản... Những người trên 40 tuổi cần khám sức khỏe định kỳ 2 lần/năm để điều chỉnh những rối loạn trong cơ thể có thể dẫn đến tụt huyết áp bất ngờ.

Theo PGS-TS. Nguyễn Hoài Nam - Doanh nhân Sài Gòn