Tai biến mạch máu não: đâu là thời điểm vàng?

Tai biến mạch máu não (còn gọi là đột quỵ) bao gồm hai thể bệnh chính: nhồi máu não và xuất huyết não.

Theo các nghiên cứu trên thế giới, thể nhồi máu não chiếm tỷ lệ gấp 4 lần thể xuất huyết não, tức là khoảng 80% bệnh nhân (BN) ĐQ là nhồi máu não, còn lại khoảng 20% là xuất huyết não. BS Hồ Hữu Thật, Giảng viên Bộ môn Thần Kinh, Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM nhận định: nếu được phát hiện và điều trị trong “thời điểm vàng” thì có thể giảm được mức độ nặng nề của bệnh gây ra.

“Thời điểm vàng” chính là thời điểm để điều trị đột quỵ, cụ thể là điều trị nhồi máu não, nhằm phòng ngừa di chứng gây tàn phế (tàn phế do liệt nửa người, hoặc mất khả năng nói).

Giảm nhẹ hậu quả nhờ điều trị ở “thời điểm vàng”

“Thời điểm vàng” được xác định là 3 giờ đầu tiên kể từ lúc khởi phát triệu chứng nhồi máu não. Nếu được nhập viện trong vòng 3 giờ đầu tiên sau nhồi máu não, bệnh nhân (BN) có cơ hội được điều trị với thuốc “tiêu sợi huyết” ( còn được gọi là thuốc tiêu huyết khối, thuốc làm tan cục máu đông…). Đây là phương pháp điều trị nhồi máu não hiện đại nhất hiện nay.

Cần lưu ý, là do thuốc tiêu sợi huyết có thể gây ra một số biến chứng, có thể gây nguy hiểm tính mạng (ví dụ như gây chảy máu não, hoặc chảy máu ở những cơ quan khác trong cơ thể…), nên không phải tất cả các BN bị nhồi máu não đều được điều trị bằng thuốc này, mà chỉ những BN đủ điều kiện mới được điều trị. Bên cạnh đó, khi điều trị trễ, thuốc cũng kém hiệu quả, thậm chí còn gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Do vậy, hiện tại thuốc chủ yếu được điều trị cho BN bị đột quỵ trong 3 giờ đầu.

Do thuốc có tác dụng làm tan cục máu đông, nên thuốc chỉ được dùng điều trị cho BN nhồi máu não (vốn có nguyên nhân do cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu nuôi não, khiến  một vùng não bị “chết”). Thuốc này chống chỉ định với xuất huyết não (nguyên nhân do vỡ mạch máu não, khiến máu chảy vào nhu mô não), vì khi dùng thuốc này, máu chảy nhiều hơn, khiến bệnh nặng hơn.

Đừng bỏ qua thời điểm vàng

Triệu chứng ban đầu của nhồi máu não và xuất huyết não của đột quỵ gần như giống nhau (ví dụ đột ngột liệt nửa người, không nói chuyện được, hoặc nói đớ lưỡi…). Do vậy, BN và cả thân nhân cũng không thể nhận biết được BN bị nhồi máu não hay xuất huyết não. Phải qua thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa Thần kinh, với sự hỗ trợ từ các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (CT scan não, hoặc chụp cộng hưởng từ não…), mới chẩn đoán được chính xác BN bị nhồi máu não hay xuất huyết não.

Do vậy, điều thân nhân cần làm ngay khi BN bị đột quỵ là đưa BN đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác trong thời gian nhanh nhất có thể, để được điều trị đúng cách.

BS Hữu Thật cũng cho biết, hiện nay, một số bệnh viện tại TP.HCM đã điều trị thuốc tiêu sợi huyết cho BN bị nhồi máu não sớm, nhập viện trong vòng 3 giờ đầu sau khi khởi phát triệu chứng như: BV nhân dân 115, BV An Bình, BV Nhân dân Gia Định…

Theo Phụ nữ TPHCM